Een docent maakt seksistische en dubbelzinnige opmerkingen naar leerlingen en slaat een studente met een boek op haar billen. Korte tijd daarna stelt de school de docent op non-actief. Kan deze docent voor zijn gedrag ontslagen worden?
De casus
In de blog over de #MeToo-discussie is de vraag beantwoord wanneer een docent ontslagen kan worden wegens seksuele intimidatie. Uit die blog blijkt dat, indien naar aanleiding van een klacht van een studente vast komt te staan dat een docent seksueel intimiderend en grensoverschrijdend gedrag heeft vertoond, dat die docent ontslagen kan worden wegens ernstig verwijtbaar handelen (art. 7:669 lid 3 sub e BW). De kantonrechter Alkmaar (ECLI:NL:RBNHO:2017:9753) kwam onlangs echter tot een andere conclusie. Wat was het geval?
Een docent Engels en Nederlands bij de sector economie van het ROC Horizon College wordt op non-actief gesteld nadat blijkt dat hij grensoverschrijdende opmerkingen heeft gedaan, zoals ‘ik moet even tussen je benen grabbelen’ tegen een studente (bij het oprapen van een blaadje). Ook heeft hij tegen een studente gezegd ‘I’m not looking at your tits’ en tegen een andere studente die een kort topje aan had en zich uitrekte: ‘strek je niet uit want anders krijg ik het helemaal heet’. De docent is door zijn eigen studenten erop gewezen dat dit gedrag niet door de beugel kan. Hierop antwoordde de docent dat hij er toch mee door gaat (wat hij ook deed toen hij een studente aan haar schouders schudde toen zij het koud had en op het moment dat hij een studente met een boek op haar billen sloeg).
De kantonrechter oordeelde dat deze docent, die 25 jaar in dienst was, zich schuldig heeft gemaakt aan ongewenst seksueel getinte aandacht. Het gedrag van de docent ging te ver en was verwijtbaar: hij had moeten beseffen dat de voorgenoemde opmerkingen en fysieke aanrakingen niet acceptabel zijn. Echter, dit gedrag was volgens de kantonrechter niet zodanig verwijtbaar dat een voortzetting van de arbeidsovereenkomst in redelijkheid niet van Horizon College kon worden verlangd. De arbeidsovereenkomst kon dus niet worden ontbonden wegens ernstig verwijtbaar gedrag van de docent. De kantonrechter kwam tot dit oordeel omdat de docent had aangegeven dat hij zijn spreekstijl en zijn houding zal aanpassen door meer zakelijker te zijn. Voorts was de docent een kwart eeuw in dienst, waren er geen eerdere klachten van seksuele intimidatie geweest en werd in functioneringsgesprekken het goede contact met de ‘meiden-groepen’ als een positief element benoemd. Gelet hierop viel volgens de kantonrechter niet in te zien waarom Horizon College niet tot een minder ingrijpende maatregel dan ontslag is overgegaan, zoals bijvoorbeeld een waarschuwing of herplaatsing.
Verstoorde arbeidsverhouding
Het antwoord van Horizon College hierop was dat er niet van uit kon worden gegaan dat de docent zich in de toekomst wel conform de integriteitseisen zal gedragen. Volgens de school was de vertrouwensband volledig verdwenen en lag herplaatsing niet in de rede daar de docent al meerdere malen is herplaatst terwijl de problemen bleven aanhouden. De vraag die vervolgens beantwoord diende te worden is of de arbeidsovereenkomst wel op grond van een ‘verstoorde arbeidsverhouding’ ontbonden kan worden.
Voor ontslag wegens een ‘verstoorde arbeidsverhouding’ is noodzakelijk dat de verhouding tussen de docent en de werkgever ernstig en duurzaam verstoord is, en niet slechts tussen de docent en de studente. Het begrip ‘verstoorde arbeidsrelatie’ ziet immers in beginsel op de (verticale) gezagsverhouding tussen de werkgever en werknemer – en niet op (horizontale) relatie tussen werknemer en studente (of collega’s). De verstoring in laatstgenoemde relatie kán wel tot gevolg hebben dat de arbeidsrelatie tussen werkgever en werknemer ernstig en duurzaam verstoord raakt, maar dan dient het te gaan om gefundeerde verwijten (bijvoorbeeld op het gebied van voorvallen van seksuele intimidatie).
In het onderhavige geschil was hier sprake van. Beide partijen gaven aan dat er sprake is van een verstoorde arbeidsverhouding, waardoor een verdere voortzetting van de arbeidsrelatie niet (langer) tot de mogelijkheden behoorde. De kantonrechter overwoog echter dat Horizon College een ernstig verwijt te maken valt voor het feit dat de school niet open heeft gestaan voor andere oplossingen, terwijl die wel voorhanden waren. Hierdoor werden de verhoudingen tussen partijen op scherp gesteld: in plaats van de-escalerend op te treden bij een docent die al sinds 1992 in dienst was, handelde Horizon College zo dat ontslag de enige juiste maatregel leek. Hierdoor ontstond een verstoorde arbeidsverhouding op grond waarvan de arbeidsovereenkomst ontbonden kon worden. Voor het ontstaan van die verstoring achtte de kantonrechter Horizon College ernstig verwijtbaar, en om die reden ontving de docent een billijke vergoeding ad € 15.024,90.
Conclusie
De conclusie is dat ontslag van een docent niet alleen mogelijk is wanneer de docent zich schuldig maakt aan seksuele intimidatie jegens een studente omdat dit gedrag ernstig verwijtbaar is. Ontslag kan ook volgen wanneer de verhoudingen tussen de onderwijsinstelling en de docent zodanig ernstig en duurzaam verstoord zijn dat om die reden een verdere voorzetting van de arbeidsovereenkomst niet meer tot de mogelijkheden behoort.
Mocht u vragen hebben over ontslag in het onderwijs of wilt u meer informatie, mail ons op legal@fortunadeo.nl.
