Met de nieuwe wet voor ambtenaren wordt gebroken met een aloud begrip: ‘het bestuursorgaan’. Vanaf 1 januari 2020 is het niet langer het ‘bestuursorgaan’ dat een rechtspositioneel besluit neemt voor de ambtenaar, maar de ‘overheidswerkgever’.
Definitie
In artikel 2 Wnra wordt een definitie gegeven van de ‘overheidswerkgever’. Dit zijn:
- ‘de staat; de provincies; de gemeenten; de waterschappen; de openbare lichamen voor beroep en bedrijf; de andere openbare lichamen waaraan krachtens de Grondwet verordenende bevoegdheid is toegekend; de Europese groeperingen voor territoriale samenwerking met een statutaire zetel in Nederland;
- de overige krachtens publiekrecht ingestelde rechtspersonen; en
- andere dan krachtens publiekrecht ingestelde rechtspersonen, waarvan een orgaan is bekleed met openbaar gezag, waarbij de uitoefening van dat gezag de kernactiviteit van de rechtspersoon vormt’.
Van ‘bestuursorgaan’ naar ‘rechtspersoon’
Met de Wnra wordt overgegaan van bestuursorgaan naar rechtspersoon. Het is dus niet meer het bestuursorgaan dat bevoegd is tot het aangaan van een arbeidsrelatie met een ambtenaar, maar de achterliggende rechtspersoon waarvan dat bestuursorgaan deel uitmaakt. Denk aan de gemeente, de provincie of de waterschappen. De reden hiervoor is dat bestuursorganen een bestuursrechtelijk begrip zijn en in het civiele (arbeids)recht alleen rechtspersonen vermogensrechtelijk gelijk zijn gesteld met natuurlijke personen (artikel 2:5 BW). Anders gezegd: bestuursorganen kunnen niet aan het maatschappelijk verkeer deelnemen, terwijl rechtspersonen dat wel kunnen.
De arbeidsovereenkomst en de onderhandelingen van de nieuwe ambtenaar worden dus vanaf 1 januari 2020 aangegaan met de rechtspersonen aan werkgeverszijde. Het bijzondere daarbij is dat de overheidswerkgever een dubbelrol heeft: aan de ene kant is als werkgever en anderzijds als overheid voor het in Nederland levende algemeen belang.
Tot slot
Tot 1 januari 2020 zijn alleen bestuursorganen, zoals een college van burgemeester en wethouders en een gemeenteraad, bevoegd tot aanstelling van ambtenaren. Over een aantal maanden moeten ambtenaren echter zich rechtspositioneel voegen naar de rechtspersoon die bij uitsluiting van alle andere bevoegd is tot het nemen van beslissingen.
Welke wijzigingen zal dit met zich mee brengen? Vragen hierover? Mail ons op legal@fortunadeo.nl.
