De wet biedt pijlen op de boog om op te treden tegen de schending van ‘bedrijfsgeheimen’. Wat is de relevantie van deze nieuwe wet voor de arbeidsrechtpraktijk?
Door de Wet bescherming bedrijfsgeheimen (‘Wbb’) kunnen werkgevers een onrechtmatige inbreuk op een bedrijfsgeheim beëindigen middels een gang naar de rechter. Zo kan de rechter (voorlopige) maatregelen bevelen, zoals een verbod op de onrechtmatige openbaarmaking van het bedrijfsgeheim of de vernietiging van bestanden die een bedrijfsgeheim bevatten. Ook kunnen werkgevers schadevergoeding vorderen van de onrechtmatige inbreukmaker. Hierdoor kunnen niet-openbaar gemaakte knowhow en bedrijfsinformatie (bedrijfsgeheimen) beter worden beschermd.
De Wbb biedt daarmee een specifieke regeling waarin de juridische middelen voor de bescherming van bedrijfsgeheimen in één wet zijn samengevoegd. Dat is wat nieuw is onder de zon.Een eerste stap bij het beschermen van bedrijfsgeheimen is het overeenkomen van een geheimhoudingsbeding dat aansluit bij de Wbb. Het is echter niet zo dat de Wbb automatisch van toepassing is op iedere schending van een bedrijfsgeheim. Waar moeten werkgevers aan denken?
‘Bedrijfsgeheim’?
De Wbb is een gevolg van de noodzakelijke implementatie van Europese regels (Richtlijn 2016/943/EU). De wet kent ook een eigen terminologie. Voor de toepassing van de bescherming die de wet biedt, is voor werkgevers van belang dat in arbeidsovereenkomsten een geheimhoudingsbeding is opgenomen die voldoet aan drie vereisten voor een ‘bedrijfsgeheim’. Werkgevers dienen er dus ook zeker van te zijn dat bestaande arbeidsovereenkomsten hieraan voldoen. Deze vereisten worden hierna benoemd.
- Geheim
Allereerst, informatie wordt gezien als zijnde ‘geheim’ indien die informatie niet algemeen bekend is of niet gemakkelijk toegankelijk is. Als maatstaf wordt genomen de kring van mensen die zich gewoonlijk bezighoudt met die informatie. Denk bijvoorbeeld aan een groep wetenschappers die zich bezighoudt met het ontwikkelen van een nieuw product. Het ‘recept’ voor dat product is, naar mag worden verwacht, geheim omdat het geen algemene informatie betreft. Bovendien is informatie over het recept niet gemakkelijk toegankelijk buiten de groep mensen die het product heeft ontwikkeld.
- Handelswaarde
Het bedrijfsgeheim moet, ten tweede, handelswaarde hebben. Dit betekent dat het ‘commercial value’ moet bezitten, en – in de regel – te waarderen is in geld. Deze waarde kan feitelijk, maar ook potentieel zijn (denk aan good will). Om duidelijk te maken dat een bedrijfsgeheim handelswaarde heeft, kan de werkgever aangeven dat de verkrijging, het gebruik of de openbaarmaking van het geheim schadelijk is. Hierbij kan worden gedacht aan schade aan het wetenschappelijk en technisch potentieel, de zakelijke of financiële belangen, de strategische posities en/of het concurrentievermogen.
- Redelijke maatregelen
Tot slot vereist de Wbb dat de houder van het bedrijfsgeheim redelijke maatregelen heeft getroffen om het bedrijfsgeheim te beschermen. Onder ‘redelijke maatregelen’ wordt mede verstaan het opnemen van geheimhoudingsclausules in arbeidsovereenkomsten. Dit maakt het van belang om in arbeidsovereenkomsten een geheimhoudingsbeding overeen te komen die in overeenstemming is met de Wbb. Verder kan worden gedacht aan fysieke (afschermende) of digitale beschermingsmaatregelen, zoals het versleutelen van gegevens (encryptie) of beveiligingssoftware. Denk ook aan de mogelijkheid om gegevens van een zakelijke telefoon (bij diefstal) te wissen, verzwaarde sloten op een rolkoffer, afscherming van privé-laptops en het voorkomen van heimelijke opnames van gesprekken.
Overigens voorziet de Wbb niet in een uitputtende bescherming van bedrijfsgeheimen. Ook dat maakt het relevant om een geheimhoudingsbeding op te nemen waarin nader wordt gespecificeerd waarom bepaalde informatie geheim dient te blijven en wat de (financiële) consequenties zijn indien dat beding wordt geschonden. Bovendien dient aan het beding ook een boete te worden gekoppeld die hoog genoeg is om voldoende afschrikwekkend te zijn.
Juridische middelen
Met de inwerkingtreding van de wet bestaat nu een specifieke regeling ter bescherming van bedrijfsgeheimen. Voorheen deden werkgevers een beroep op een onrechtmatige daad (bv. wegens onrechtmatige concurrentie), dan wel wanprestatie of ‘goed werknemerschap’ (om de contractuele bescherming van het geheimhoudingsbeding in te roepen). De Wbb schept een basis om op te komen tegen onrechtmatige verkrijging van bedrijfsgeheimen door bepaalde activiteiten als ‘onrechtmatig’ te bestempelen. Denk bijvoorbeeld aan het in strijd handelen met een eerlijke handelspraktijk. Bedrijven die last hebben van oneerlijke handelspraktijken rond bedrijfsgeheimen hebben hierdoor bewijstechnisch een sterkere positie, ook wanneer nog geen sprake is van een arbeidscontract.
De Wbb biedt werkgevers een aantal wettelijk vastgelegde middelen, waaronder de mogelijkheid om (voorlopige) maatregelen te vorderen. Denk aan:
- een verbod op het gebruik van een bedrijfsgeheim;
- een verbod om te handelen in goederen die voordeel hebben bij onrechtmatig verkregen bedrijfsgeheimen (‘inbreukmakende goederen’);
- beslaglegging op inbreukmakende goederen;
- afgifte van inbreukmakende goederen.
Ook kan de rechter inbreukmakende goederen terugroepen van de markt. Daarnaast kunnen werkgevers schadevergoeding vorderen van een inbreukmaker op een bedrijfsgeheim, indien deze persoon wist of behoorde te weten dat hij onrechtmatig een bedrijfsgeheim verkreeg, gebruikte of openbaar maakte. Dat geldt ook voor de nieuwe werkgever van een ex-werknemer. Verder is het mogelijk dat in een gerechtelijke procedure de in het ongelijk gestelde partij wordt veroordeeld tot het vergoeden van de volledige proceskosten.
Overigens zijn er ook juridische middelen die een werkgever kan aanwenden die niet expliciet in de Wbb zijn bepaald, zoals bewijsbeslag en ontslag op staande voet.
Tot slot
Het beschermen van bedrijfsgeheimen is noodzakelijk om de concurrentiepositie te behouden en om investeringen in mensen en kennis (op den duur) terug te verdienen. Werkgevers moeten voor het inzetten van deze middelen redelijke maatregelen hebben getroffen tot bescherming van de bedrijfsgeheimen. Wat betekent dit in het concrete geval? Wij denken graag met u mee. Ook blijft – naast uiteraard een concurrentie- en relatiebeding – het noodzakelijk om een geheimhoudingsbeding met uw werknemers overeen te komen.
Wilt u in uw arbeidsovereenkomsten een geheimhoudingsbeding opnemen dat ‘Wbb-proof’ is? Mail naar legal@fortunadeo.nl.
